Tkactwo – to zanikające dziedzictwo. Co zrobić, by zachować dawne tradycje i umiejętności? Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury w Białymstoku zaprasił wszystkich miłośników tradycji i podlaskiej tkaniny na Forum Tkactwa Ludowego „Tkanina ludowa, dzień dzisiejszy i perspektywy na przyszłość”, które odbyło się 19 października, o godz. 12.00, w Galerii Spodki WOAK, ul. Św. Rocha 14 w Białymstoku. Spotkanie było podsumowaniem realizowanego przez instytucję projektu „Kraina wątku i osnowy”.
Celem konferencji była popularyzacja zanikającej już dziedziny rękodzieła ludowego, tak charakterystycznego dla naszego regionu, a także prezentacja wyników z wyjazdów terenowych dokumentujących aktualne zjawiska kultury ludowej. Uczestnicy konferencji podejęli debatę nad aktualną kondycją rękodzieła ludowego, możliwościami i ograniczeniami jego dalszego rozwoju oraz koniecznością poszukiwania nowego miejsca dla tradycji we współczesnym świecie.
Projekt „Kraina wątku i osnowy” miał na celu promować tradycje tkackie, które były i są chlubą naszego regionu. Działania zrealizowano we współpracy z gminą Janów i Korycin. Miejscowości zostały wybrane nieprzypadkowo – to tam mieszka i tworzy większość podlaskich tkaczek. Podejmując się realizacji projektu, WOAK postawił przed sobą jasne, ale i ambitne cele – na nowo ożywić, popularyzować i zaszczepić miłość do podlaskiej tkaniny dwuosnowowej nie tylko wśród osób dorosłych, ale także wśród młodzieży. W województwie podlaskim aktywnych tkaczek jest zaledwie dwanaście. Są to w większości osoby w podeszłym wieku. To ostatni moment na wykorzystanie ich wiedzy, umiejętności i przekazanie ich innym osobom. Nauczenie tradycyjnego tkactwa było pierwszym krokiem w kierunku zachowania tradycji i umiejętności. Potrzebna była zmiana klimatu w lokalnych społecznościach. Założeniem było, aby młodzież wiejska uznała swoją tradycję, a dawne wzory i rzemiosło za modne i atrakcyjne.
Większość młodzieży interesuje się obecnie modą i multimediami. Chcieliśmy to wykorzystać, by popularyzować tkactwo. Chcieliśmy uświadomić młodym ludziom, że tradycyjne wzory są nie tylko piękne i obecnie bardzo modne, ale że również można je w atrakcyjny sposób wykorzystać w praktyce, na przykład projektując oryginalne ubrania, przedmioty użytkowe czy tworząc samodzielnie animacje filmowe – przekonuje Cezary Mielko, dyrektor WOAK.
Zarazić młodzież miłością do tradycji i przekonać, że stare ludowe rzemiosło warto pielęgnować i zachowywać, to nie lada wyzwanie, któremu można było sprostać, serwując tradycję w nowoczesnym wydaniu. Dlatego WOAK przygotował dla młodzieży z Janowa i Korycina atrakcyjne warsztaty, na których inspiracją były tradycyjne ludowe wzory z tkanin. Program obejmował zarówno zajęcia teoretyczne, jak i praktyczne. „Etno design”, „Krajka w nowoczesnej formie” i zajęcia z animacji poklatkowej to tematy, nad którymi pochylili się instruktorzy i warsztatowicze. Za pomocą nowoczesnych narzędzi udało się zbudować bezpośredni kontakt młodzieży zarówno z twórczyniami, jak i autorytetami w tych i innych dziedzinach. Nasze motto to: Cudze chwalicie, swego nie znacie. „Kraina wątku i osnowy” jest po to, żeby nie tylko pobudzić do działania osoby, które już tkają, ale też zainteresować tkaniną młodych ludzi – apeluje Krystyna Kunicka, kierownik Działu Sztuk Plastycznych WOAK w Białymstoku.
WOAK w ramach projektu zaprosił również na warsztaty tkackie. Celem było wyszkolenie miłośników tkaniny w zakresie różnych technik tkackich, charakterystycznych dla naszego regionu – sejpaku, tkaniny wielonicielnicowej, dwuosnowowej oraz wybieranej, czyli perebor. Aby jeszcze bardziej zainspirować i zachęcić do poznawania rękodzieła ludowego osoby z różnych kręgów, zorganizowano także atrakcyjne konkursy – na opracowanie projektu znaku informacyjnego sygnującego „Krainę wątku i osnowy” oraz na tkaninę ludową.
Uwieńczeniem projektu było otwarcie „Krainy wątku i osnowy”, szlaku prowadzącego przez pracownie tkackie, które nastąpiło 20 października 2017 roku, o godzinie 11.00, w Janowie. Jest to zarazem produkt turystyczny i edukacyjny, przygotowany i oznakowany tak, aby wszyscy w przystępny sposób mogli zapoznać się z tradycją i wzornictwem tkanin dwuosnowowych.
Forum Tkactwa Ludowego
„Tkanina ludowa dziś i perspektywy na przyszłość”
w ramach projektu „Kraina wątku i osnowy”
19 października 2017
19 października 2017 r.
Białystok, ul. św. Rocha 14, Galeria „Spodki”
Białystok, ul. św. Rocha 14, Galeria „Spodki”
godz. 12.00
Otwarcie wystawy tkanin w ramach
OGÓLNOPOLSKIEGO KONKURSU „TKANINA LUDOWA”
rozstrzygnięcie konkursu, wręczenie nagród i wyróżnień
OGÓLNOPOLSKIEGO KONKURSU „TKANINA LUDOWA”
rozstrzygnięcie konkursu, wręczenie nagród i wyróżnień
godz. 13.00–16.00 FORUM
- Przedstawienie efektów Projektu „Kraina Wątku i Osnowy – konkurs i warsztaty” – Lila Wyszkowska, WOAK
- Pokaz mody – ubrania wykonane na warsztatach Etno designu przez młodzież w Janowie i Korycinie
- Animacja artystyczna, formy pracy i znaczenie w upowszechnianiu tradycji – Katarzyna Zabłocka, Liceum Plastyczne im. A. Grottgera w Supraślu
- Tradycja Konkursów na Tkaninę Dwuosnowową w Janowie – Wojciech Kowalczuk st. kustosz, Dział Etnografii, Podlaskie Muzeum Kultury Ludowej
- Wywiad z Izumi Fuitą, ambasadorką janowskiej tkaniny ludowej w Japonii – nagranie wideo
- Ochrona tkactwa poprzez utworzenie Izby Tkackiej w Hrudzie – Jolanta Zając, Hrud k/ Białej Podlaskiej
- Współczesne tkactwo użytkowe – inspiracje i wzory – Dominika Kafeman, Gdańsk
- godz. 15.00 Panel dyskusyjny – „Tkanina ludowa dziś i perspektywy na przyszłość”
20 października 2017 r.
Janów, ul. Białostocka 14, Izba Tkactwa Dwuosnowowego, godz. 11.00 – Otwarcie SZLAKU KRAINY WĄTKU I OSNOWY
Projekt „Kraina wątku i osnowy” dofinansowano ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Szczegółowe informacje uzyskają Państwo pod numerem telefonu WOAK: 85 740 37 15
