W projekcie „Nowy wątek w tradycyjnym tkactwie” ponownie sięgamy do tkactwa ludowego jako źródła inspiracji oraz wartości samej w sobie. Nadal naszym podstawowym zadaniem jest ochrona i zachowanie wzornictwa i tradycyjnych technik tkaniny podlaskiej, ale też jej ożywienie i upowszechnienie, zwłaszcza wśród młodych.

Wiemy, że tkają w większości osoby w podeszłym wieku, choć z przyjemnością zauważamy zainteresowanie osób młodszych. Podążamy więc w kierunku przekazania im wiedzy i umiejętności, równolegle inspirując do korzystania z bogactwa wywodzącego się z tradycji.

Niniejszy projekt jest wielopłaszczyznowy. Po pierwsze: ma wykształcić następców, którzy nauczą się technik tkackich, a także zapoznają się z tradycyjnym wzornictwem, dzięki czemu w przyszłości będą mogli sami tkać i uczyć innych. Mamy w regionie i kraju chętnych do takiej nauki, pasjonatów tradycji, pasjonatów rękodzieła. Zdajemy sobie sprawę z tego, że nauczenie tradycyjnego tkactwa kilkunastu osób nie wystarczy, potrzebna jest też zmiana klimatu w społecznościach, w których obecnie pracują tkaczki.

Po drugie: tradycja i młodzi. Organizowaliśmy już warsztaty dla młodzieży wiejskiej w dwóch podlaskich gminach: Janowie i Korycinie, które podejmują działania we własnym zakresie.

Obecnie rozszerzamy zakres działań na Lipsk i Nowinkę, gdzie jeszcze niedawno były duże tradycje tkackie, a obecnie pracuje już tylko jedna tkaczka w gminie. Przeprowadzimy warsztaty dla młodzieży z wykorzystaniem wzornictwa z tkanin, zaprezentujemy dobre praktyki w tym zakresie, odbędzie się też spotkanie z miejscową tkaczką. Chcemy, aby młodzież wiejska uznała swoją tradycję, a także dawne wzory i rzemiosło za modne i atrakcyjne.

Zależy nam również na tym, aby młodzież z miasta chciała poznać tradycję, dlatego w Białymstoku utworzymy fanklub „Wokół tkaniny”. Fanklub będzie zrzeszał sympatyków tkactwa w różnym wieku, ze szczególnym uwzględnieniem młodzieży. Członkowie fanklubu będą spotykać się regularnie, wymieniać się informacjami oraz opiniami, a przede wszystkim uczestniczyć w atrakcyjnych warsztatach propagujących wzornictwo z tkanin i technikę tkacką: aplikacji, batiku oraz malowania za pomocą szablonów.

Rok temu utworzyliśmy szlak „Kraina wątku i osnowy”. Chcemy go uaktywnić, zachęcając do odwiedzania znajdujących się tam pracowni tkackich. Zaprosimy fanów tkactwa na sesję wyjazdową połączoną z wykonaniem niewielkiego malowidła/muralu, przedstawiającego tkaninę lub jej fragment.

Obraz tkaniny będzie pamiątką ze spotkania i stanie się swego rodzaju wizytówką miejsca.

Z kolei dla dzieci ze szkół podstawowych przygotujemy konkurs plastyczny „Jak powstaje tkanina?”. Dzięki niemu dzieci dowiedzą się więcej o dziedzinie głęboko zakorzenionej w tradycji ludowej. Nadesłane prace malarskie, ukazujące etapy powstawania tkanin, począwszy od hodowli owiec po tkanie na krosnach, będą ocenione i nagrodzone.

Efektem konkursu będzie opracowanie i wydanie książeczki edukacyjnej dla dzieci „Jak powstaje tkanina”, ilustrowanej wybranymi pracami. Znajdą się w niej również ciekawostki, krzyżówki, rebusy i zagadki dotyczące tkania na krosnach, tematyki i kompozycji ludowych tkanin.

Na zakończenie zaprosimy zainteresowanych, a przede wszystkim członków fanklubu, uczestników warsztatów, wyjazdów, a także laureatów konkursu plastycznego na podsumowanie całego projektu i promocję książeczki edukacyjnej dla dzieci. Na wystawie przedstawimy prace wykonane na wszystkich warsztatach i opowiemy o nich na podstawie dokumentacji fotograficznej.

Wręczymy nagrody i wyróżnienia w konkursie plastycznym oraz rozdamy książeczki edukacyjne. Pozostałe książeczki rozdysponujemy do bibliotek dla dzieci, klubów osiedlowych i świetlic.

maj: ogłoszenie konkursu plastycznego dla dzieci i młodzieży „Jak powstaje tkanina?”. Efektem finalnym konkursu będzie opracowanie i wydanie książeczki edukacyjnej dla dzieci ilustrowanej wybranymi pracami konkursowymi.

czerwiec: warsztaty tkactwa tradycyjnego w Centrum Rękodzieła Ludowego w Niemczynie i w Lewkowie Starym – cztery pięciodniowe warsztaty, podczas których uznani twórcy przeszkolą 20 osób pragnących poznać techniki tkackie charakterystyczne dla województwa podlaskiego (perebory, sejpak, tkanina dwuosnowowa i wielonicielnicowa). Uczestnikami warsztatów będą zarówno osoby młode, jaki i dorosłe, pasjonujące się tkactwem. Program warsztatów będzie obejmował omówienie techniki, prezentację prac, przygotowanie krosna do pracy, osnucie, wytkanie i wykończenie tkaniny.

czerwiec – lipiec: warsztaty dwudniowe dla młodzieży w MGOK w Lipsku i GOK w Nowince.

Realizując projekt w 2017 r., organizowaliśmy warsztaty dla młodzieży wiejskiej w dwóch podlaskich gminach – Janowie i Korycinie. Obecnie chcemy umiejscowić nasze działania w Lipsku i Nowince, gminach, w których pracuje już tylko jedna tkaczka. Program warsztatów będzie obejmował:

a) spotkanie z miejscową tkaczką, która zaprezentuje swoją twórczość – w Lipsku z Kazimierą Makowską, w Nowince z Sabiną Knoch;

b) pokaz i omówienie przykładów ciekawych zastosowań motywów ludowych oraz technik we współczesnym projektowaniu i działaniach artystycznych;

c) warsztat przenoszenia motywów z tkanin ludowych na wybrane elementy odzieży;

d) warsztat malowania sukienek z zastosowaniem poznanych wzorów z tkanin pani Kazimiery Makowskiej i Sabiny Knoch w technice batiku.

sierpień – październik: utworzenie fanklubu „Wokół tkaniny” – grupy sympatyków tkactwa, których inspiruje technika, wzornictwo, kolorystyka i niepowtarzalny urok tego rękodzieła.

Efektem poprzedniego projektu „Kraina wątku i osnowy” było utworzenie szlaku „Kraina wątku i osnowy”. Chcemy to kontynuować, zachęcając do podróżowania po szlaku i udziału w warsztatach plastycznych

inspirowanych wzornictwem i techniką tkacką.

październik / listopad: finał, podczas którego zorganizujemy wystawę prac warsztatowych, wręczymy nagrody i wyróżnienia w konkursie plastycznym i wypromujemy książeczkę edukacyjną dla dzieci, którą rozdamy uczestnikom finału.

Projekt „Nowy wątek w tradycyjnym tkactwie” będzie trwał cały rok.

Realizacja: Dział Sztuk Plastycznych WOAK w Białymstoku

Koordynator: Krystyna Kunicka

tel. 85 740-37-15
k.kunicka@woak.bialystok.pl

Dofinansowanie: ze środków finansowych Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego