Podlaskie tkaniny docenione za granicą
Podejmując się realizacji projektu „Kraina wątku i osnowy” pracownicy Wojewódzkiego Ośrodka Animacji Kultury w Białymstoku postawili przed sobą jasne i ambitne cele – na nowo ożywić, popularyzować i zaszczepić miłość do podlaskiej tkaniny dwuosnowowej nie tylko wśród osób dorosłych, ale także wśród młodzieży. Ta niepowtarzalna i charakterystyczna tylko dla naszego regionu technika tkacka nie mogła pozostać na zawsze zamknięta wyłącznie w domach. Założeniem było, aby poprzez upowszechnianie dawnych sposobów tkackich, czas krosen pozostawionych w stodole czy na strychu, zaniedbanych i przykrytych grubą warstwą kurzu, przeminął bezpowrotnie.
W województwie podlaskim aktywnych tkaczek jest zaledwie 12. Są to w większości osoby w podeszłym wieku. – mówi Krystyna Kunicka z WOAK. – To ostatni moment na wykorzystanie ich wiedzy, umiejętności i przekazanie ich innym osobom – dodaje.
Optymizmem napawał fakt, że grupa osób pragnących poznawać stare techniki nieustannie się powiększa, a świadczy o tym między innymi liczba chętnych z całego kraju, chcących wziąć udział w organizowanych warsztatach tkackich.
Drodzy twórcy ludowi – nie zniechęcajcie się – twierdzi Katarzyna Zagłoba, koordynatorka akcji Folk on the Street. Wasza praca ma ogromny sens dla nas, ludzi młodych. Może niekoniecznie robimy to tak, jak Wy. Najczęściej wybieramy tylko to, co nas interesuje, ale świadczy to o tym, że szukamy własnej tożsamości. Dzięki temu możemy stworzyć coś nowego, nową jakość, ale nie zmienia to faktu, że nadal jesteśmy Wam ogromnie wdzięczni za podtrzymywanie tradycji.
Swoimi, niekiedy zaskakującymi, działaniami animatorzy białostockiej instytucji kultury co chwilę pokazują, że technika tkacka jest nie tylko wartościowa, ale również można się nią inspirować na różnych płaszczyznach. Na dowód tego powstała więc „Tkana opowieść” – mural inspirowany podlaską tkaniną dwuosnowową autorstwa pani Lucyny Kędzierskiej z Wasilkowa. Malowidło jest wyjątkowe: to nie tylko największy mural w naszym województwie, ale także największy inspirowany sztuką ludową w Polsce. I z pewnością największy na świecie przedstawiający podlaską tkaninę dwuosnowową! Ale to nie jedyne dzieło bazujące na ornamentyce podlaskich tkanin. Mural inspirowany pracą pt. „Drzewo życia” pani Bernardy Rość, lokalnej tkaczki, zdobi jedną ze ścian w Gminnym Ośrodku Kultury, Sportu i Turystyki w Korycinie. Zaaranżowano także nietypowe „Prace w polu” – instalację 3D jakiej jeszcze nie było – polegającą na przenoszeniu za pomocą szablonów wzorów zaczerpniętych z podlaskich tkanin na bele z sianokiszonki na polach pod Korycinem. Przeprowadzone zostały także warsztaty etno dla młodzieży, dla których inspiracją było tradycyjne wzornictwo i technika tkacka. Małymi krokami nie tylko zapoznały, ale i pomogły odkryć piękno podlaskiej tkaniny wśród najmłodszego pokolenia. Na warsztatowiczów czekały także zajęcia z etno desingu, animacji poklatkowej czy krajki – a wszystkie poprzez wykorzystanie nowoczesnych form – stały się pretekstem do zainteresowania, ożywienia i promowania tradycyjnego tkactwa. Ludowymi ornamentami inspirują się przecież projektanci, architekci, designerzy. Spotkania uświadomiły młodym ludziom, że tradycyjne wzory są nie tylko piękne i obecnie bardzo modne, ale że można wykorzystać je w sztuce użytkowej.
Podlaska tkanina dwuosnowowa zachwyciła także Japończyków! Makatki, dywany ale także torebki i kosmetyczki – to wszystko znajduje szerokie grono nabywców w Kraju Kwitnącej Wiśni. Wszystko za sprawą Izumi Fujita – Japonki mieszkającej w Polsce. Kobieta rozkochana w podlaskich tkaninach organizuje wystawy dzieł naszych tkaczek w swoim rodzinnym kraju a ponadto prowadzi sklep internetowy z rękodziełem. To sprawia, że nasze twórczynie ludowe są symbolem Podlasia nie tylko w kraju, ale również i za granicą. Co więcej, przybywające wprost z Japonii miłośniczki podlaskiego rękodzieła odwiedzają pracownie tkackie leżące na Szlaku Rękodzieła Ludowego Podlasia, by tam pod czujnym okiem naszych twórczyń uczyć się tej wyjątkowej i misternej sztuki.
Nieustannie rosnąca popularność podlaskich tkanin i ich twórczyń jest dowodem na to, że działania w ramach projektu „Kraina wątku i osnowy” mają ogromny sens, są bardzo potrzebne i trafiają na odpowiedni grunt. Tkanina i sztuka tkacka stały się wizytówką naszego regionu – o tkaninie dwuosnowowej coraz częściej piszą nie tylko media lokalne, ale także ogólnopolskie.
O podlaskiej tkaninie i projekcie „Kraina wątku i osnowy” napisali m.in.:
Portal Wirtualna Polska: http://magazyn.wp.pl/artykul/polskie-tkaczki-podbijaja-japonie-wszystko-dzieki-jednej-osobie
Portal Onet.pl: https://bialystok.onet.pl/podlaskie-kraina-watku-i-osnowy-projekt-promujacy-tradycyjne-tkactwo/ktzsdsv
Polska Times: http://www.polskatimes.pl/magazyny/magazyn-polski/a/japonczycy-pokochali-dywany-podlaskich-tkaczek,10432340/